Art of the Loom

Elke kunstenaar maakte van zijn bijdrage iets bijzonders en stelde het verband tussen hedendaagse kunst en design op de proef. Het resultaat werd als tentoonstelling gepresenteerd in Otegem van 6 februari tot 10 april in 2011. In de tentoonstelling ‘Coup de Ville. Attracted by another level’ werden de ontwerpen gepresenteerd van Stephan Balkenhol, Jan De Cock, Stefaan Dheedene, Jan Fabre, Ilya & Emilia Kabakov, Matthieu Laurette, Josef Felix Müller en Anne-Mie Van Kerckhoven. De tapijten zelf werden getoond in relatie tot ander werk van deze kunstenaars en/of werken uit de collectie van de Salons voor Schone Kunsten. Aanvankelijk was dit het woonhuis van textielbaron Meert, die het vanaf 1930 bewoonde naar de plannen van architect Paul Stordiau.

Als zestienjarige begon Edmond Meert (1879-1961) te werken aan handweefgetouwen en rachelbreimachines in de fabriek die zijn vader had opgericht in Sint-Niklaas. Het directe contact met de arbeiders gaf hem inzicht in hun leefwereld en bepaalde zijn latere progressieve pioniersmentaliteit op sociaal vlak. Zijn directeurschap werd gekenmerkt door zijn ondogmatische denkwijze, zijn intelligent ondernemerschap en zijn functioneel inzicht waarbij hij oog bleef houden voor sociale noden. Dit blijkt onder meer uit zijn realisaties op het vlak van onderwijs, kinderopvang, vakantiepatronaat, studiebeurzen, woningbouw, voedselvoorziening en zorg voor gepensioneerden. In het familiebedrijf werden wollen en katoenen tapijten, wand- en meubelbekleding en sjaals geproduceerd. Rond 1920 breidde hij deze werkzaamheden uit met een nieuw fabriekscomplex waar in de jaren 1920 circa duizend werknemers tewerkgesteld waren. Deze expansie, onder andere in Nederland en in de naoorlogse periode in Belgisch Congo, stagneerde in de jaren 1950. In 1970 wordt de vennootschap geliquideerd en knaagt de algehele neergang van de textielindustrie stelselmatig aan de economische slagkracht in de regio. Een verhaal dat zijn parallel kent in verschillende plaatsen in Vlaanderen en anticipeert op het verdwijnen van de tapijtenfabriek Deweer in Otegem.

In deze presentatie van Art of the Loom werden de tapijten – in de geest van de oorspronkelijke versie – in een bizar, spannend evenwicht gehouden tussen kunstwerk en gebruiksvoorwerp. De opstelling bestond uit min of meer autonome installaties die eerder deden denken aan pogingen, stapelingen of grondoefeningen. Niets in de presentatie leek vast, letterlijk noch figuurlijk: de werken en tapijten werden geassembleerd tot tijdelijke constructies.

‍