Water en ritueel

'Bath'

Diva Eurudike De Beul en danseres Yi-Chun Liu (beiden van het gezelschap Peeping Tom) ontwikkelen een nieuw stuk: ‘Bath’ – rond water en ritueel. Na enkele inhoudelijk brainstorms en repetities werden er twee try outs gehouden met telkens een nagesprek. Vanuit de WARP-zijde werden referenties aangebracht vanuit de kunstgeschiedenis, zowel schilderijen, sculptuur, video als historische performances.

Zich wassen of gewassen worden is een act van on-doen, ontdoen, ontleren en het laten gaan van codes. Door zich tijdens het wassen en het gewassen worden te focussen op de toon van de stem, eerder dan op de betekenis van de woorden, zoeken zangeres/klankkunstenaar Eurudike De Beul en danseres Yi-Chun Liu connectie op een bovenpersoonlijk, universeel niveau met water als verbindend element.

Wat ontstaat er aan klanken en herinneringen op het moment dat iemand gewassen wordt? Ouderen, babies, zieken, stervenden… alle stemmen zijn evenwaardig. Op basis van de geluidopnames wordt een soundscape ontwikkelt die het vertrekpunt zal vormen voor een fysieke audioperformance.

Het onderzoek verloopt in twee fases:

• Fase 1: onderzoek naar de participatiemogelijkheden en het ontwikkelen van audio -en bewegingsmateriaal op basis van washandelingen tussen geboorte en dood.
• Fase 2: scenografisch onderzoek naar infinity rooms met de Japanse film van Yōjirō Takita Departures (2008) als inspiratiebron

Trio Escalada, olv Jenna Vergeynst

'Ear to the Sea’ 

De WARP-residentie is een plek met ruimte voor onderzoek en reflectie voor Trio Escalada in het kader van het project ‘WATER-loop’. 

Jacques Cousteau presenteerde de eerste onderwaterbeelden van oceanische dieptes in een film uit 1956 als "Le monde du silence". How wrong he was! Intussen weten we dat de onderwaterwereld een rijkdom aan geluiden kent. Vissen praten al trommelend, grommend, snerpend en krakend. Ook de mens gaat niet geruisloos aan de zee voorbij, vaak met geluiden die de natuurlijke soundscape overstemmen en het gedrag van dieren aanzienlijk kunnen beïnvloeden. In deze muziektheatervoorstelling krijgen de verstomde stemmen onder water terug een stem.

Koen Broucke

'De Barbierbeek en Molenbeek'

Wat doet of kan hij niet, die Koen Broucke? Hij tekent, schildert, schrijft, is nagenoeg een pianovirtuoos, wandelt en het liefst zou hij dat nog allemaal tegelijk willen doen. Misschien is Koen wel een ‘simultaneïst’ – een nieuwe vorm van kunstenaarschap? Alleszins zal hij in december vooral wandelen in de regio. Koen zal langs beken en wassende waterloopjes flaneren, halthouden en ze aquarelleren. Over een gelijkaardige tocht schrijft hij zelf het volgende:

Er waren de visuele en auditieve waarnemingen, maar vooral de tactiele ervaring,

bijvoorbeeld van de bodem waarover ik me begaf. Vanmorgen was het van groot belang om goed in evenwicht te blijven

en aandachtig het verschil af te tasten tussen de spekgladde rots en de zacht verende herfstblaren…

Na een eerste verkenning in december keert hij in januari ’23 terug en krijg je de kans om hem te vergezellen op een van zijn landelijke pelgrimages: wandelen, waarschijnlijk ook neuriën en schilderen. Dus haal je veldschildersezel maar van stal.

Arthur Van de Velde

'Een boot op het droge, een gevaarte dat niet varen kan'

"Huil als je mij ziet." Dat valt te lezen op een hongersteen in de rivier de Elbe. De boodschap is een waarschuwing uit het verleden: ontzettend lage rivierstanden waren vroeger vaak een voorteken van misoogsten en honger.

Ook in de scheepvaart kan een laag waterpeil een belemmering vormen voor binnenschippers en tijden van nood betekenen. Hongerstenen zijn vaak gemarkeerd met data of inscripties om een laagwaterstand te herdenken, in tegenstelling tot hoogwatermerken, die pieken in het hoogwater registreren. 

Velt Waasland 

'Lezing over een wadi in eigen tuin' 

Klimaatverandering zorgt voor een ongelijke spreiding van regen. Langdurige droogte en intense regenbuien komen vaker voor - met watertekorten en overstroming tot gevolg. Tegelijkertijd is er zoveel verharding waardoor regenwater niet in de bodem kan indringen. Dit heeft negatieve gevolgen voor de natuur, landbouw en ons eigen drinkwater.

De meest bekende oplossing is een regenwaterput die je aansluit aan het toilet en de wasmachine. Maar wist je dat je ook in je tuin water langer kan vasthouden? Bijvoorbeeld door (meer) bomen en struiken in je tuin te zetten of water te laten infiltreren in een wadi of poel?

Bren Heymans

'Vochtwinning bij WARP en het Adat waterproject ' 

In het kader van het project 'WATER-loop' realiseert kunstenaar Bren Heymans met plantendeskundige Steve Annaert een kunstwerk dat inspeelt op de problematiek van droogte en de nood aan vocht. 

Bren is geen onbekende bij WARP en al in 2010 participeerde hij aan de Coup De Ville-tentoonstelling met zijn project 'Bidontopia' over de stad van de toekomst. Nog vroeger, in 2004, startte hij een nog steeds lopend participatieve traject 'Adat' op in Indonesië. Op het eiland Savu is er een tergende waterschaarste zodat alles wegkwijnt in onvruchtbaarheid. Met een soort van tentconstructie wordt water ontzilt zodat er een irrigatiesysteem ontstaat om groenten te kweken.

Op de tuinmuur van WARP hebben Bren en Steve halve bollen in kunststof bevestigd. Het zijn kleine universums waarin planten gecultiveerd worden: bergtijm, lavendelsoorten, hibiscus, dwergvlinderstruiken, rozemarijn. Overwegend mediterrane soorten, of inwijkelingen en overlevers die de (huidige) extreme weersomstandigheden kunnen trotseren. Er is gekozen voor een blauw-paars kleurenpallet en door de aroma's worden bijen, vlinders én mensen aangetrokken. De vorming van mos is een neveneffect van de bewatering en beschermt de wortels van de planten.

In brede zin onderzoekt Bren Heymans ook de waterhuishouding van WARP en tijdens de loop van de tentoonstelling ‘Plussing’ voert hij - in de geest van het Indonesische 'Adat'-project, verschillende experimenten uit rond vochtwinning en onze omgang met water.  

Over het ‘Adat’-waterproject verteld Bren het volgende: "Ik verbleef enkele maanden op het eiland Savu in Oost-Indonesië. Ik heb er aan twee projecten gewerkt: een watercondensatie­tent en een serre. Je moet weten dat Savu één van de meest geïsoleerde en armste eilanden van Indonesië is. Er is een probleem van droogte; waterbronnen zijn schaars. Als gevolg is er een groot tekort aan groenten en fruit en dat heeft nefaste gevolgen voor de gezondheid van de bevolking. Tijdens mijn prospectie heb ik de toestand grondig in mij opgenomen en ik bestudeerde tegelijk de plaatselijke architectuur. De traditionele huttenbouw is fascinerend. Hiërarchie, vaste regels die als zinvol ervaren worden en niet als holle superstitie. De bevolking is erg aan haar tradities gehecht. Zij ondergaat dus ook de schaarste die haar ondergang kan bete­kenen.  Ik vond dat er iets aan de kern van het probleem moest gedaan worden, met moderne technieken, gekoppeld aan eerbied voor traditie. De serre is dus opge­trokken uit het plaatselijke bouwmateriaal, de lontarpalm, in de traditionele skeletten­bouw met overhangend dak, bekleed met plastic."

Boerderij Heirbaut Velle

‘Hoe wij kringlopen sluiten’

Aardig wat informatie over de klimaatverandering en de waterproblematiek is vaak deprimerend en apocalyptisch. Uiteraard zijn er ook oplossingen en verheugende berichten! Het kweken van voedsel in water met algen is daar een voorbeeld van. Je zou kunnen stellen dat de landbouwer een ‘water-bouwer’ wordt.

Door een unieke en eigenzinnige kijk op landbouw reduceren zij de klimaatimpact van hun boerenbedrijf. Het is hun hoofdbekommernis een rendabel landbouwbedrijf uit te baten met een beperkte milieu-impact. De dag van vandaag is boeren immers meer dan louter voedsel produceren. Steeds vaker verwacht men dat ook de landbouw een bijdrage levert inzake de klimaatmitigatie.

De stap zetten naar circulaire landbouw was voor familie Heirbaut dan ook een logische keuze. Bij circulaire landbouw of kringloop-boeren draait alles rond het principe dat alle biomassa optimaal gebruikt worden. De reststromen van de ene keten zijn de grondstoffen voor een andere keten. Hierbij is het essentieel dierlijke en plantaardige productie aan elkaar te knopen en een balans te vinden tussen beide. Op die manier kan de kringloop gesloten worden.

Bij boerderij Heirbaut denken ze mee met de veranderende toekomst. Om niks verloren te laten gaan zijn ze ook gestart met een ‘algen-farm’.  De CO2 die vrijkomt bij de productie van onze groene stroom wordt afgevangen en gezuiverd. Vervolgens wordt deze aangewend als medium voor de algenteelt. Eens de algen voldoende gegroeid zijn, worden ze volautomatisch geoogst. De verse algenmassa met ontsloten celwanden vindt dan zijn weg naar de verwerkingsindustrie. Zo zijn algen breed inzetbaar in een scala aan producten. Kunstmest proberen we te vermijden. Vandaar de zoektocht om aan de stiksstofbehoefte van algen te voldoen met grassap. Sommige algensoorten groeien zelfs veel sneller als je hen met grassap voedt.

Er wordt volop geinvesteerd en  geëxperimenteerd met de toepassings- mogelijkheden van deze algen.  In deze reportage van TV Oost krijg je alvast een voorproefje van enkele producten die binnenkort niet meer weg te denken zijn in onze supermarkten! 

Onderzoeksresidenties

'Ruimte voor onderzoek en reflectie'

Het lijkt allemaal ver af, maar tot maart was het niet mogelijk om residenties door te laten gaan wegens de virulentie van de pandemie. Een aantal onderzoeken met gasten uit het buitenland dienden uitgesteld te worden. Enkele residenties zijn wel door kunnen gaan.

Marie Farrington (Ierland)

Gabriela Acha (Nederland)

Cecilia Bullo (Ierland)

Ann Vanderlinden

Jonas Vansteenkiste

In het kader van 'onderzoek' was Fien Straetmans te gast bij WARP om als stagaire mee aan de slag te gaan met Project 'WATER-loop'

Kasteel Cortewalle 2023

'WATER-loop' 

In 'WATER-loop' spitsen we de schoonheid van het landschap en de verbeelding van de ruimte toe op een van de uitdagingen van vandaag en morgen: WATER. Wie heeft nooit gemord bij een druppelende kraan, een auto gewassen, de tuin besproeid of zich zorgen gemaakt over de droogte? Regendruppel, beek, rivier of overstromingsgebied! In dit artistiek project vestigen we de aandacht op de uitdagende functie van water in de huidige samenleving. Kasteel Cortewalle is als waterburcht een ideale plek voor een tentoonstelling, workshops en lezingen binnen dit project.

Door menselijke ingrepen komt de kwaliteit en kwantiteit in gedrang. Om de kwaliteit van het oppervlaktewater te evalueren werden monitoringsprogramma’s opgestart. De dienst Milieubescherming Beveren volgt op verschillende punten de waterkwaliteit van het oppervlaktewater. Daarnaast volgt de gemeente ook de waterkwaliteit op van de dokkeninfrastructuur. Het meetnet is uitgebouwd tot 9 staalnamepunten. Het doel van dit meetnet is de impact van de industriële activiteiten op de waterkwaliteit na te gaan.  

Naast de monitoring van het oppervlaktewater stimuleert de gemeente ook het opvangen van hemelwater door particulieren. Zo kunnen inwoners gratis stalen laten nemen van bv hun putwater om de kwaliteit na te gaan.

Kunstenaars, participanten en partners ''WATER-loop': Floris Boccanegra, Koen Broucke, Joost Colpaert, Vanessa Daws, Trui Demarcke, Kris Heirbaut Hoeveproducten, Bren Heymans, Milieudienst gemeente Beveren, Tineke Van Der Eecken, Anne Van Outryve, Velt vzw, CC Beveren, Natuurpunt, VITO, VLAKWA …