Laura Nsengiyumva

° Brussel, België 1987

leeft en werkt in Brussel — België

Laura Nsengiyumva nam deel aan Coup de Ville 2013. Deze tekst verscheen in de catalogus.

In 2012 kaapte de video-installatie ‘1994’ (zie beeld op linkerpagina) van Laura Nsengiyumva de tweede prijs weg op Dak’Art, de Biënnale van Dakar in Senegal. Het is een frontaal portret: een jonge Rwandese familie in België zit op een sofa naar de televisie te kijken in de tijd van de genocide. De toeschouwer kijkt op dezelfde sofa naar het gezin. “Ik vertrek van iets persoonlijks om uit te komen bij iets dat omvattender is. Zo wil ik een statement brengen over de veelheid van identiteiten die allemaal deel uitmaken van de samenleving, zodat de mensen zich realiseren dat in feite alle identiteiten veelvoudig zijn.” Het werk gaat dus ook over u en ik.

‘Helen’, eveneens een portret, is een video- en geluidsinstallatie in een voormalige afdeling van het ziekenhuiscomplex in Sint-Niklaas. Het parcours van luidsprekers en beeld typeert de kunstenares als een ‘sonore cartografie’. Op het scherm ziet de bezoeker een jonge blanke vrouw heel expressief praten. Wat zegt ze? Haar stem is door zwarte Europese vrouwen gedubd in Afrikaanse talen die in België worden gesproken, net zoals een Amerikaanse televisiesoap in veel landen wordt gedubd. Wie de woorden niet begrijpt, maakt kennis met het gevoel van uitsluiting, maar anderzijds ook met de rijkdom van Afrikaanse talen. In een symfonie van emoties reveleren zwarte vrouwen hun stem, temparament en identiteit. Ze lachen en huilen gelijktijdig, samen met de actrice Hélène Chalastanis, die ontwapenend eerlijk over haar liefdesleven spreekt. Deze Toren van Babel doet de volkeren niet uitzwermen, maar samenkomen.

De installatie is veelgelaagd. Ze knoopt aan bij vrouwenportretten in de kunstgeschiedenis, van de ‘Pietà’ van Michelangelo tot ‘Les Demoiselles d’Avignon’ van Picasso. Ze fluistert iets over de zogenaamde futiliteit van vrouwenzaken waar Virginia Woolf in 1929 over schreef. Ze morrelt aan de Noord-Zuidrelatie. In de ‘zusterschap’ ziet Laura Nsengiyumva ook een ironisch antwoord op de uitspraak van de Senegalese dichter en staatsman Léopold Senghor: “L’émotion est nègre et la raison est hellène” (“De emotie is zwart en de rede is hellenistisch”).